Rozasea her kişide aynı şekilde görülmeyebilir, ancak sık rastlanan semptomlar şunlardır:
-
Kalıcı kızarıklık (özellikle yanaklar, burun ve alın bölgelerinde)
-
İnce damarların görünürlüğü (telanjiektazi)
-
Yanma, batma, ısı hissi
-
Papüller ve püstüller (sivilce benzeri kabarıklıklar)
-
Cilt dokusunda hassasiyet ve kuruluş
-
Oftalmik belirtiler: Göz kuruluğu, yanma, kızarıklık (göz bölgesi tutulum)
-
İleri vakalarda burun bölgesinde kalınlaşma (rinofima benzeri görünüm)
Bu belirtiler ataklar halinde artıp azalabilir. Bazı dönemlerde semptomlar daha şiddetli hissedilebilir.
Rozasea Neden Ortaya Çıkar? (Tetikleyici Faktörler)
Rozasea’nın kesin nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir; ancak birçok etken hastalığın ortaya çıkışını veya alevlenmesini tetikleyebilir:
-
Genetik yatkınlık ve aile geçmişi
-
UV ışınlarına maruz kalma
-
Aşırı sıcaklık farkları, sıcak içecekler, baharatlı gıdalar
-
Alkol tüketimi
-
Stres ve duygusal dalgalanmalar
-
Sıcak banyo, sauna, buhar
-
Cilt bariyerini bozan kozmetikler, alkol içeren tonikler
-
Bazı mikroplar / parazitler (örneğin Demodex)
-
Sindirim sistemi rahatsızlıkları, mikrobiyota bozuklukları
Bu tetikleyicileri tanımak ve mümkün olduğunca kaçınmak, tedavi başarısını artırır.
Rozasea Teşhisi Nasıl Konur?
Rozasea tanısı genellikle klinik gözlem ve dermatolog muayenesi ile konulur. İşlem aşağıdaki adımlarla yürütülür:
-
Hastanın öyküsü alınır — semptomların süresi, tetikleyiciler, yaşam tarzı
-
Cilt muayenesi — kızarıklık, damar görünümü, lezyonlar incelenir
-
Gerekirse ayırıcı tanı için başka hastalıklar değerlendirilir (örneğin lupus, sedef, akne vulgaris vb.)
-
Bazı durumlarda deri biyopsisi, kan testleri veya mikrobiyolojik incelemeler istenebilir
Erken tanı, ilerleyici değişikliklerin (örneğin iz, dokuda kalınlaşma) önüne geçilmesini kolaylaştırır.
Modern Rozasea Tedavi Yaklaşımları
Rozasea tedavisi genellikle kombine yaklaşım ile yürütülür — bir tek yöntem yeterli olmayabilir. Cilt tipi, hastalığın şiddeti ve lezyon yapısına göre planlanır. İşte uygulanan başlıca yöntemler:
Topikal Tedaviler
-
Metronidazol, azelaik asit, oksimetazolin, brimonidin içeren kremler
→ Kızarıklığı ve inflamasyonu azaltır, kılcal damar görünürlüğünü azaltıcı etki sağlar -
Antibakteriyel ve yatıştırıcı ajanlar
Sistemik Tedaviler (Ağızdan)
-
Tetrasiklin grubu antibiyotikler (örneğin doksisiklin)
-
Düşük doz izotretinoin (gerekli vakalarda)
-
Anti-inflamatuvar ajanlar
Lazer ve Işık Etkili Teknikler
-
IPL (Intense Pulsed Light) — yüzeysel damarlar ve kızarıklık
-
Nd:YAG, KTP lazerleri — derin damar lezyonları
-
Fraksiyonel lazer uygulamaları — cilt yenileme ve iz azaltma
Göz (Oftalmik) Rozasea Yönetimi
-
Yapay gözyaşı solüsyonları
-
Hafif anti-inflamatuvar göz damlaları
-
Hijyenik göz kapağı bakımı
Destekleyici Önlemler ve Bakım
-
Cilde nazik bakım: alkol, parfüm içermeyen temizleyiciler ve nemlendiriciler
-
SPF 30–50+ güneş koruyucu kullanımı (her gün)
-
Tetikleyici faktörlerin tanımlanması ve kaçınılması
-
Düzenli dermatolog kontrolleri